Spis treści
DIAGNOSTYKA TARCZYCY
A może to tarczyca? – diagnostyka nieprawidłowości funkcjonowania tarczycy
Często przyczyny wielu objawów i dolegliwości poszukiwane są przez dłuższy czas. Jednak mimo wykonania rozmaitych badań i częstych wizyt u lekarzy różnych specjalności nie udaje się ich precyzyjnie ustalić. W takim przypadku warto przyjrzeć się funkcjonowaniu tarczycy, gdyż zaburzenia czynności hormonalnej (lub zapalenia – np. choroba Hashimoto) właśnie tego gruczołu dokrewnego mogą skutkować takim, a nie innym samopoczuciem i bezpośrednio mogą być przyczyną określonych dolegliwości. Nieprawidłowości funkcjonowania tarczycy są schorzeniem dość częstym. I tak np. zmiany ogniskowe („guzki”) mogą występować u około 50 – 60% kobiet. Nadczynność tarczycy występuje w Polsce u około 1 – 2% osób (kobiety chorują 10 razy częściej od mężczyzn), zaś niedoczynność tarczycy u około 5 – 6% populacji (kobiety chorują 5 razy częściej niż mężczyźni). Zapalenia tarczycy są diagnozowane u 3 – 10% Polaków (kobiety chorują 7 razy częściej od mężczyzn). W wielu przypadkach zaburzenia czynności hormonalnej tarczycy wykrywane są też przypadkowo.
Jakie objawy ogólne powinny skłaniać do oceny funkcjonowania tarczycy?
Diagnostyka tarczycy, w tym wykonanie badań laboratoryjnych są wskazane z całą pewnością w przypadku nadpobudliwości, spadku masy ciała, przyspieszonej akcji serca, osłabienia siły mięśniowej, wypadania włosów i częstych biegunek. Ale nie wszystko jest tu takie proste i oczywiste, ponieważ objawy dokładnie odwrotne, takie jak zmęczenie, osłabienie i senność, nadmierny przyrost masy ciała, częste zaparcia, obniżone tętno (dodatkowo wysuszenie skóry i wypadanie włosów) również mogą świadczyć o zaburzeniach pracy tarczycy. Często objawy choroby tarczycy są bardzo charakterystyczne (choroba Gravesa-Basedowa): ból i pieczenie gałek ocznych, podwójne widzenie, znaczny wytrzeszcz gałek.
Objawy nadczynności tarczycy.
Kliniczne objawy nadczynności tarczycy to zwykle: nerwowość, niepokój, rozdrażnienie, zaburzenia snu, drżenie rąk, utrata masy ciała (wzmożony apetyt!), nadmierna potliwość, uczucie gorąca, wypadanie włosów, kołatania serca, częste oddawanie stolca (nawet biegunki), osłabienia siły mięśniowej, zaburzenia miesiączkowania, objawy oczne (w chorobie Gravesa-Basedowa).
Objawy niedoczynności tarczycy.
Objawy kliniczne, mogące wskazywać na niedoczynność tarczyc to: spowolnienie, osłabienie, łatwe męczenie się, senność, zaburzenia pamięci, depresja, skurcze i osłabienie mięśni, przyrost masy ciała, uczucie zimna, łatwe marznięcie, suchość skóry i wypadanie włosów, obrzęki dłoni i powiek, chrypka, zaparcia, obniżone tętno i ciśnienie krwi, zaburzenia miesiączkowania, obniżenia libido.
Diagnostyka tarczycy – jakie badania wykonać przy podejrzeniu niedoczynności i nadczynności tarczycy?
Zarówno w podejrzeniu nadczynności tarczycy jaki i niedoczynności tarczycy, koniecznie należy oznaczyć stężenie hormonów tarczycy: TSH (tyreotropina, hormon tyreotropowy) oraz fT3 i fT4. Badania te wykonuje się w oparciu o pobranie krwi i oznaczenie stężenia hormonów w odwirowanej surowicy. Czasami podejrzenie stanów zapalnych skłania do poszerzenia diagnostyki i oznaczenia innych parametrów laboratoryjnych, takich jak: anty-TPO (przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej), anty-TG (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie), TSI (przeciwciała przeciwko receptorowi dla TSH).
O niedoczynności tarczycy może świadczyć podwyższone stężenie TSH ↑ (fT4 może być zarówno obniżone jak i podwyższone, ale też być w normie). Za nadczynnością tarczycy może przemawiać obniżone stężenie TSH ↓ (stężenie ft3 i fT4 może być podwyższone lub w normie). Dla potwierdzenia lub wykluczenia choroby Gravesa-Basedowa warto oznaczyć TSI. W celu diagnostyki zapalenia tarczycy wskazane jest oznaczenia miana przeciwciał anty-TPO i anty-TG.
Wpis przygotowany na podstawie materiałów:
1. Milewicz A. Endokrynologia kliniczna. Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne, Wrocław 2012.
2. Antczak A., Myśliwiec M., Pruszczyk P. Wielka interna. Endokrynologia. Tom 11. Część I. Zgliczyński W. Medical Tribune Polska, Warszawa 2011.
Prof. nadzw. dr hab. n.med. Jacek Jóźwiak
Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ
Chcesz zapytać o cenę badania?
Zapraszamy na stronę CENY BADAŃ, gdzie proponujemy kilka możliwości kontaktu z nami.
Aby wykonać badania laboratoryjne diagnozujące zaburzenia pracy tarczycy
zapraszamy do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.
