Choroby trzustki to przede wszystkim stany zapalne (ostre i przewlekłe) oraz nowotwór. Istotnie wpływają one na obniżenie jakości życia. Dzieje się tak z powodu bólu, zaburzonego trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Prowadzi to do postępującego niedożywienia. Z tego powodu farmakoterapia i odpowiednie żywienie w chorobach trzustki jest tak ważne.
Wczesna diagnoza i odpowiednie żywienie w chorobach trzustki
Badania umożliwiające wczesne postawienie diagnozy pozwalają na szybsze wdrożenie leczenia. Efektem tego są korzystniejsze rokowania dla pacjenta. W wykryciu choroby, oprócz oznaczeń obrazowych (USG, Tomografia Komputerowa) stosowane są badania laboratoryjne. Jeśli podejrzewa się zapalanie trzustki należy wykonać badanie α-amylaza (diastaza) we krwi i α-amylaza (diastaza) w moczu oraz lipaza. W przypadku podejrzenia choroby nowotworowej dobrze jest wykonać badania markerów onkologicznych dla kobiet oraz markerów onkologicznych dla mężczyzn. Pakiety te zawierają zestawy badań, których wyniki wspomogą diagnostykę wielu chorób nowotworowych, w tym raka trzustki. Takie badanie można zrealizować w najbliższym punkcie pobrań. Istnieje również możliwość oznaczenia markerów onkologicznych w Łodzi, gdzie funkcjonujemy pod nazwą Laboratorium Medyczne badaj.to. Po zdiagnozowaniu choroby, oprócz zaleconego leczenia, warto jak najszybciej stosować odpowiednie żywienie w chorobach trzustki.
Dieta w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki
Odpowiednia dieta pozwala na regenerację chorego narządu. Ponadto uzupełnia wszelkie niedobory żywieniowe. Szczególną uwagę należy zwrócić na ograniczenie spożycia tłuszczów, bezwzględnego zakazu picia alkoholu oraz na utrzymanie właściwej masy ciała. W ostrym zapaleniu trzustki pierwszy etap to szpitalne leczenie żywieniowe (pozajelitowe, a następnie poprzez poprzez zgłębnik nosowo-jelitowy lub nosowo-żołądkowy). Po ustąpieniu ostrych objawów przechodzi się na żywienie doustne. Najpierw jest to dieta kleikowa (bez tłuszczu), a następnie kleikowa z dodatkiem owoców. Dopiero po około miesiącu, stopniowo można rozszerzać dietę do łatwostrawnej. Ważne jest to, aby posiłki były małe objętościowo i spożywane często – 5 razy/dzień. W przewlekłym zapaleniu trzustki również istotne jest ograniczenie tłuszczu (do 60-80g/dzień). Kluczowa dla utrzymania prawidłowej masy ciała jest wysoka podaż energii (2500-3000 kcal). Jej głównym źródłem powinny być węglowodany, których źródłem są sucharki, biały makaron i pieczywo pszenne.
Nowotwór trzustki a żywienie
Rak trzustki jest najpoważniejszą chorobą, ponieważ zazwyczaj wiąże z ciężkim przebiegiem. Czynniki, które sprzyjają rozwojowi raka trzustki to palenie tytoniu, otyłość, predyspozycje genetyczne oraz dieta bogatotłuszczowa. Okazuje się, że osoby spożywające ponad 120g tłuszczu na dzień, mają dwukrotnie wyższy współczynnik zapadalności na nowotwór trzustki niż gdyby spożywali 40-80g tłuszczu w ciągu doby. Ta choroba wiąże się z częstym występowaniem niedożywienia. Dlatego tak ważne jest leczenie żywieniowe, które pozwoli na dostarczenie niezbędnych składników odżywczych. Zalecenia są zbliżone jak w przypadku przewlekłego zapalenia trzustki: dieta wysokoenergetyczna, częste i małe objętościowo posiłki. Zalecane jest gotowanie na parze, pieczenie. Ponieważ błonnik może działać drażniąco na układ pokarmowy, warto wybierać jasne pieczywo, drobne kasze. Owoce i warzywa najlepiej podawać w formie przecierów lub soków.
