Spis treści
- 1 Badania kału
- 1.1 Poniżej wymienione zostały poszczególne badania kału wraz z krótkim opisem
- 1.2 Badania laboratoryjne kału – krótki opis kolejnych badań
- 1.3 Badania kału – poznaj kolejne badania pomocne w diagnostyce
- 1.4 Kalprotektyna w kale – stężenie jej w kale świadczy o stopniu stanu zapalnego jelit
- 1.5 Badania kału – jak przygotować się do badania
Badania kału
Badania kału to element diagnostyki układu pokarmowego. Materiał do badania można przynieść do każdego z naszych punktów pobrań.
Kał to powstający w jelicie grubym końcowy produkt procesu trawienia, zawierający resztki pokarmowe, wodę, bakterie. Wskazania do wykonania badań w oparciu o ten materiał biologiczny obejmują podejrzenie chorób zakaźnych przewodu pokarmowego, chorób pasożytniczych, krwawienia z przewodu pokarmowego, zaburzeń wchłaniania, nowotworów. W ocenie makroskopowej zwraca się uwagę na cechy takie jak barwa, konsystencja, zapach, domieszka śluzu, krwi.
WAŻNE : Krew w stolcu jest objawem alarmowym! Wymaga natychmiastowej konsultacji specjalistycznej!
Poniżej wymienione zostały poszczególne badania kału wraz z krótkim opisem
Badania kału na krew utajoną. Służy wczesnemu rozpoznaniu raka jelita grubego i polipów. Stanowi więc przesiewowe badanie w diagnostyce patologii dolnego odcinka układu pokarmowego. FOB GOLD Test jest ilościowym oznaczeniem immunochemicznym, wykonywanym z wykorzystaniem analizatora biochemicznego, pozwalającym wykonać pomiar czuły i specyficzny. Stwierdzenie obecności krwi w kale może być również skutkiem przyjmowania żelaza, kwasu acetylosalicylowego, kumaryny, a także zanieczyszczeniem próbki kału krwią uwalnianą w trakcie miesiączki czy obecną w moczu.
Badanie kału na pasożyty. Wykrycie i identyfikacja czynnika odpowiedzialnego za zakażenie pozwala na podjęcie decyzji o odpowiednim sposobie leczenia. W kale obecne być mogą postaci dorosłe pasożytów, ich fragmenty, a także jaja. W kale poszukuje się przede wszystkim takich pasożytów jak cysty lamblii jelitowej,cysty pełzaka amoeby, jaj owsika,glisty ludzkiej, włosogłówki ludzkiej ,jaj tasiemca,jaj przywr motylicy wątrobowei i schistosoma, larw węgorka jelitowego, Do badania kału na pasozyty używamy probówek do zagęszczania kału Mini Parasep co zwiększa prawdopodobieństwo wykrycia jaj pasożytów w oglądanym preparacie.
Badanie kału na stopień strawienia. W zaburzeniach wchłaniania i trawienia dokonać można analizy składu kału. Pod mikroskopem poszukuje się ziaren skrobi w nietolerancjii jej przez organizm, ich wykrywanie jest szczególnie ważne u osób chorych na celiakię. Obecność włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych może świadczyć o niedoczynności trzustki, zaburzeniach wchłaniania,lub przy przyspieszonej perystaltyce jelit lub chorobie trzewnej. Wykrycie kropel tłuszczu świadczy o zaburzonym ich wchłanianiu lub trawienie i może być skutkiem niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki, niedoboru kwasów żółciowych i enzymów trawiennych.
Badania laboratoryjne kału – krótki opis kolejnych badań
Badanie kału w kierunku Helicobacter pylori. Zakażenie ( na drodze pokarmowej ) bakterią Helicobacter pylori występuje powszechnie na całym świecie, a jej obecność związana jest z chorobami układu pokarmowego. Odpowiada za duży odsetek przypadków choroby wrzodowej żołądka, choroby wrzodowej dwunastnicy oraz przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka. Liczne bada dania wskazują na istnienie zależności między zakażeniem a rozwojem raka żołądka. Wykonywany na specjalnych płytkach test pozwala na wykrycie obecności antygenów H. pylori w próbce kału. Pozytywny wynik testu niesie ze sobą informację o aktywnej infekcji. Test może służyć także monitorowaniu skuteczności leczenia.
Badanie kału w kierunku Lamblii. Giardia lamblia jest pasożytem odpowiedzialnym za lambliozę – zakażenie następuje przez spożycie zanieczyszczonej żywności lub skażonej wody. Jej przebieg jest najczęściej bezobjawowy, a objawy ostrej lambliozy obejmują biegunkę, mdłości, utratę wagi, skurcze brzucha, wzdęcia, anemię. Jedną z nieinwazyjnych metod wykrywania tego pasożyta w kale jest metoda immunoenzymatyczna (ELISA).
Badanie kału w kierunku rotawirusów i adenowirusów. Rotawirusy odpowiedzialne są za ostre zapalenia żołądka i jelit, zwłaszcza u dzieci poniżej 2 roku życia. Przenoszone drogą fekalno-oralną wywołują wymioty, wodnistą biegunkę i bóle brzucha, którym towarzyszy wysoka temperatura. Na drugim miejscu pod względem częstości wywoływania zapaleń żołądka i jelit u dzieci znajdują się adenowirusy. Odpowiedzialne mogą też być za choroby układy oddechowego, zapalenie spojówek, pęcherza moczowego. Testy immunochromatograficzne pozwalają na wykrywanie antygenów omawianych wirusów.
Cryptosporidium. Pasożyt przewodu pokarmowego wywołujący kryptosporidiozę jelitową, oskrzelową lub płucną. Pojawiające się objawy to biegunka, bóle brzucha, utrata wagi. Postaci oskrzelowej i płucnej towarzyszy kaszel, gorączka, zaburzenia jelitowe. Próbki kału stanowią materiał, w którym za pomocą testu immunochromatograficznego dokonuje się detekcji antygenów Cryptosporidium.
Badania kału – poznaj kolejne badania pomocne w diagnostyce
Elastaza trzustkowa w kale. Enzym wydzielany przez trzustkę jest parametrem obrazującym stan jej funkcji zew.wydzielniczej. Stosowany jest test immunoenzymatyczna (ELISA- pozwalający na ilościową ocenę poziomu elastazy w kale. Test ten służy stwierdzeniu bądź wykluczeniu niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki. Jej przyczyn może być wiele, a należą do nich m.in. przewlekłe zapalenie, mukowiscydoza, cukrzyca, kamica żółciowa, wady rozwojowe, rak trzustki.
Entamoeba histolytica. Pełzak czerwonki, pasożyt przwodu pokarmowego, odpowiada za czerwonkę i amebozę. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez spożycie zanieczyszczoną fekaliami żywnością lub wodą. Przebieg choroby może być bezobjawowy, mieć charakter ostry lub przewlekły. Zakażenie prowadzić może do biegunki amebowej, ropni wątroby i innych zmian. Podobnie jak w przypadku Cryptosporidium, zastosowanie testu immunochromatograficznego z zastosowaniem specyficznych przeciwciał pozwala na detekcję antygenów tego pasożyta w próbkach kału.
Izoenzym M2-PK (izoenzym M2 kinazy pirogronianowej) Stanowi test przesiewowy do badania kału w kierunku raka jelita grubego. Pozytywny wynik szybkiego testu immunochromatograficznego wskazywać może na polipy jelita grubego, ostre i przewlekłe choroby zapalne jelit, raka jelita grubego oraz inne schorzenia przewodu pokarmowego.
Laktoferyna. Białko pośredniczące w stymulacji układu odpornościowego. Przypisuje się mu działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Jest glikoproteiną wchodzącą w skład ziarnistości cytoplazmy neutrofoli, jest podstawowym komponentem ostrej reakcji zapalnej.Do kału uwalniana jest z leukocytów (krwinek białych)zapalonego nabłonka. Jest stabilnym markerem stanów zapalnych jelit. Barwny test immunochromatoraficzny pozwala na jakościową detekcję laktoferyny w próbkach kału.
Wymaz z okolicy odbytu w kierunku jaj owsika. Owsik ludzki pasożytuje w jelicie grubym człowieka, a najczęstsza droga zakażeń to : odbyt – palce – jama ustna. Charakterystycznym objawem owsicy jest świąd w okolicy odbytu pojawiający się w nocy. Ponadto występować może bezsenność, nerwowość, zmniejszony apetyt, utrata masy ciała, a u dzieci pobudzenie ruchowe i trudności w koncentracji. Próbkę wymazu z odbytu pobiera się metoda przylepca celofanowego, a następnie przenosi na szkiełko podstawowe i ogląda pod mikroskopem.
Kalprotektyna w kale – stężenie jej w kale świadczy o stopniu stanu zapalnego jelit
Kalprotektyna. Białko wiążące wapno i cynk, do jego produkcji dochodzi w granulocytach obojętnochłonnych i monocytach. W przypadku wystąpienia choroby zapalnej jelit, granulocyty przemieszczają się do światła jelita i uwalniają kalprotektynę, która wydalana jest z kałem. Stężenie kalprotektyny w kale jest miarą liczby granulocytów obojętnochłonnych w świetle jelita, a co za tym idzie stopnia stanu zapalnego jelit. Wykrycie kalprotektyny w kale jest pomocne w rozróżnianiu chorób przewodu pokarmowego i schorzeń o podłożu nowotworowym od zespołu jelita drażliwego.
Zespół jelita drażliwego, jak i choroby zapalne jelit w początkowym okresie charakteryzują się podobnymi objawami: bóle brzucha, wzdęcia, nadmierne gazy, biegunki, zaparcia, zmiana konsystencji stolca. Schorzenia te mają diametralnie różne skutki, dlatego ich różnicowanie jest bardzo ważnym wyzwaniem diagnostycznym. Jak wskazują badania, wyniki testu dobrze korelują z wynikami badań histologicznych i endoskopowych pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby zapalne jelit. Kalprotektyna jest również dobrym markerem monitorowania przebiegu choroby np. w chorobie Crohna lub po usunięciu polipów jelita grubego.
Badania kału – jak przygotować się do badania
Przygotowanie pacjenta do badania kału:
- Przed planowanym badaniem kału Pacjent powinien zaopatrzyć się w plastikowy, jednorazowy pojemnik (dostępne w aptekach)
- Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy
Pobieranie kału do badań laboratoryjnych:
- Świeży kał pobiera się z kilku miejsc za pomocą szpatułki do pojemnika, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha włoskiego
- Należy unikać zanieczyszczenia materiału moczem oraz środkami chemicznymi używanymi do dezynfekcji toalet
- Pojemnik należy szczelnie zamknąć
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie
- Jeżeli nie ma możliwości dostarczenia materiału do laboratorium bezpośrednio po pobraniu należy materiał przechować w temperaturze lodówki jednak nie dłużej niż 24 godziny
- Kał na badanie parazytologiczne pobiera się 3-krotnie w odstępach 2-4 dniowych. Taki sposób postępowania znacznie podnosi prawdopodobieństwo wykrycia pasożytów. Zaleca się pobieranie nie wcześniej niż 2 tygodnie po zakończeniu kuracji antybiotykowej. Do defekacji nie używać czopków
Pobranie kału na krew utajoną nie wymaga zastosowania diety. Nie należy pobierać w czasie menstruacji. Alkohol, aspiryna i inne leki spożyte w nadmiarze w ciągu 48 godzin przed badaniem mogą dawać fałszywie dodatnie wyniki.
W przypadku badania wymazu okołoodbytniczego w kierunku owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis) materiał pobiera się z okolic odbytu po rozchyleniu fałdów skórnych rano, przed myciem i oddaniem kału. Wymaz pobiera się w odstępach 3-5 dniowych za pomocą przylepca celofanowego, który przyklejamy na szkiełko podstawowe /do pobrania w tut. laboratorium/.
Laboratorium nie przyjmuje do badań kału pobranego do innych pojemników (słoiki, butelki itp.).
Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ
Chcesz zapytać o cenę badania?
Zapraszamy na stronę CENY BADAŃ, gdzie proponujemy kilka możliwości kontaktu z nami.
Aby wykonać badania kału zapraszamy do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.