Witamina D3 – jaki jest prawidłowy poziom witaminy D3?

Witamina D3 – jaki jest prawidłowy poziom witaminy D3? To częste pytanie zadawane przez pacjentów. Na wstępie należy zdać sobie sprawę z tego, czego dotyczy wynik witaminy D3 otrzymany w laboratorium, od jakich czynników jest on uzależniony oraz jaką rolę pełni w organizmie człowieka.

Jakie jest główne źródło witaminy D3?

Głównym źródłem witaminy D3 jest z pewnością synteza skórna. Tam pod wpływem promieniowania słonecznego (UVB) powstaje nieaktywna forma witaminy D3- cholekalcyferol. Drugim źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, głównie ryby i mięso. Należy wspomnieć, że do witamin z grupy D należy również witamina D2 znajdująca się w produktach roślinnych.

Aby witamina D3 mogła spełniać swoją biologiczną funkcję w organizmie musi zostać aktywowana w dwustopniowym procesie. Pierwszy etap hydroksylacji  przebiega w wątrobie, w wyniku  której powstaje metabolit witaminy D3- 25(OH)D. W tej formie witamina D3 jest magazynowana i transportowana. Niewielka jej część jest przechodzi do nerek, gdzie podlega dalszej hydroksylacji, pod wpływem 1-alfa-hydroksylazy. Produktem tego procesu jest najbardziej aktywny metabolit witaminy D3 kalcytriol – 1,25(OH)2D. Produkcja witaminy D3 jest ściśle kontrolowana i aktywowana tylko w momencie zapotrzebowania organizmu. Jej nadmiar jest natomiast rozkładany przez promieniowanie UVB.

Rola witaminy D3 w organizmie

Rola witaminy D3 w organizmie jest wielokierunkowa. Główną jej rolą jest przede wszystkim zwiększanie puli wapnia i fosforanów w organizmie, na skutek wzrostu ich absorpcji w przewodzie pokarmowym oraz zwrotnego wchłaniania z kanalików nerkowych. Syntezę aktywnej witaminy D3 pobudza parathormon (PTH), hipofosfatemia i hipokalcemia (niskie stężenie odpowiednio: fosforanów i wapnia). Witamina D3 pełni również wiele ważnych funkcji regulacyjnych, regulując czynności wewnątrzwydzielnicze komórek, działając na trzustkę, nadnercza, tarczycę i przysadkę. Jest regulatorem aktywności układu immunologicznego i krwiotwórczego. Z pewnością pełni funkcje antyzapalne i przeciwnowotworowe.

Jakie jest wskazanie do oznaczenia poziomu witaminy D3 w organizmie?

Wskazaniem do wykonania badania poziomu witaminy D3 są:

– stany niedoborowe, przy niskiej ekspozycji na słońce, niedożywieniu, zaburzonym wchłanianiu, przy stosowaniu leków (np. przeciwpadaczkowych) zwiększających metabolizm witaminy D3, przy objawach zaburzeń kostnych, obniżonej masie kostnej;

– przedawkowanie witaminy D3.

Mimo istotnego znaczenia klinicznego oznaczenia poziomu witaminy D3, nie ma jednoznacznie określonych wartości referencyjnych dla 25(OH)D i 1,25(OH)2D. Ocena prawidłowego poziomu witaminy D3 opiera się o ocenę stanu zachowania homeostazy mineralnej organizmu oraz zapobieganiu krzywicy, osteoporozy i osteomalacji.

Witamina D3 – jaki jest prawidłowy poziom witaminy D3? – wartości referencyjne

Badania dowodzą, że większość dorosłych nie osiąga prawidłowego poziomu witaminy D3. W Polsce synteza w skórze jest wystarczająca od kwietnia do września, gdy wystawione jest na działanie promieniowania słonecznego 18% powierzchni ciała. Codzienna ekspozycja przez 15 minut, w godzinach 10-15, bez stosowania kremów z filtrami jest wystarczająca do osiągnięcia optymalnego stężenia witaminy D3 w surowicy. Przez optymalne stężenie rozumie się wartość 31-50 ng/ml dla osób dorosłych, dla młodzieży granicę tą wyznacza stężenie 23 ng/ml, dla osób w podeszłym wieku – 40 ng/ml. Stężenia poniżej 30 ng/ml mogą zaburzać wchłanianie wapnia. Poziom witaminy D3 w zakresie 11-20 ng/ml uznaje się za umiarkowany niedobór. Przy stężeniu poniżej 10 ng/ml jest to ciężki niedobór, a wartości >150 ng/dl uznaje się za toksyczne.

Suplementacja witaminy D3

Wzrost świadomości społecznej o istocie prawidłowego poziomu witaminy D3 sprzyja suplementacji różnorodnymi preparatami. Należy jednak pamiętać, że wiąże się to z pewnymi zagrożeniami. Witamina D3 należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Kobiety karmiące, stosujące suplementację, dostarczają dzieciom określoną ilość witaminy wraz z mlekiem. Powyższy fakt należy uwzględnić przy ustalaniu dawki przyjmowanej przez dziecko, w celu zapobieżenia toksycznemu działaniu witaminy D3. Fakt rozpuszczalności witaminy D3 w tłuszczach należy uwzględnić w przypadku stosowania diet. Drastyczny spadek masy ciała powoduje nagłe uwalnianie witaminy D3 zmagazynowanej w tkance tłuszczowej.

Przede wszystkim optymalna dieta, bogata w witaminę D3, częsta synteza słoneczna oraz ewentualna, kontrolowana suplementacja w okresie jesienno-zimowym jest kluczem do prawidłowego poziomu witaminy D3 w organizmie.

LITERATURA:

1. Naskalski J.W., Dębińska-Kieć A., Solnica B.; „Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej” Wyd. IV, Edra Urban&Partner, Wrocław, 2017.
2. Odrowąż-Sypniewska G.,red. „Badanie i Diagnoza”. vol.19(1) 2013.
3. Wójcik M. „ Metody diagnostyczne oceny stężenia witaminy D”. Diagnosta laboratoryjny. Vol. 1(46)2017.
4. Bobilewicz D. „Triada dla nerek”. Opracowanie dla firmy DiaSorin. 2017.
5. Więcek A. „Aktywnie o aktywnej formie witaminy D w medycynie”. Materiały z sesji naukowej: „Nowa triada diagnostyczna w nefrologii”. Katowice, 2017.

 Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ

Nie wiesz, jakie badania w pierwszej kolejności warto wykonać, aby poznać stan swojego zdrowia?
Skorzystaj z naszego KONFIGURATORA BADAŃ LABORATORYJNYCH!

Badanie stężenia poziomu witaminy D3 w organizmie zakupić możesz w naszym e-sklepie,
a następnie zapraszamy do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.