Włosy człowieka zatraciły swoje ewolucyjne zadanie – regulacji temperatury i ochrony przed urazami mechanicznymi – i obecnie są raczej naszą ozdobą. Bujna czupryna jest oznaką dobrego zdrowia i urody. Od jej wyglądu często zależą nasze samopoczucie i pewność siebie, dlatego utrata włosów jest zwykle powodem do niepokoju. Włosy wypadają nam codziennie i zwykle jest to naturalny proces wymiany włosa. Jeśli jednak tracimy więcej niż 100 włosów dziennie i ten stan utrzymuje się powyżej 6 tygodni warto zasięgnąć porady lekarza, dermatologa lub trychologa.
Spis treści
Ile włosów ma człowiek?
Człowiek ma na głowie między 100 a 150 tysięcy mieszków włosowych – osoby jasnowłose mają ich więcej niż ciemnowłose. Z jednego mieszka włosowego w ciągu życia człowieka może wyrosnąć 20 do 30 włosów. Włosy to wytwory naskórka. Każdy włos składa się z białka (keratyny), barwnika (melaniny), wody i pozostałych związków organicznych takich jak siarka i miedź.
Cykl życia włosa
Każdy włos w cyklu życia przechodzi przez trzy fazy – anagen, katagen, telogen. W zależności czy mówimy o włosach na ciele czy o włosach na głowie, długość poszczególnych faz życia włosa jest różna.
- Faza wzrostu włosa, czyli anagen trwa od kilku tygodni do nawet 5 lat (w przypadku włosów na głowie). W anagenie jest ok. 30% włosów na ciele i ok. 85% włosów na głowie.
- Faza przejściowa, czyli katagen trwa 3-6 tygodni, w tej fazie wzrost włosa jest zahamowany, procesy podziału komórek są coraz wolniejsze, włos przestaje być intensywnie odżywiany i jego wzrost jest zahamowany. Katagen dotyczy 1-3% włosów.
- Faza spoczynku, czyli telogen. W tej fazie telogenu włosy obumierają i wypadają, by zrobić miejsce dla nowych. Etap ten trwa ok. 3-5 miesięcy i nawet do 30% włosów jest jednocześnie fazie telogenu.
Jak widać wypadanie włosów jest naturalnym procesem i nie powinno niepokoić. Jednak jeśli wypada więcej włosów niż zazwyczaj i trwa to dłużej niż 6 tygodni powinniśmy udać się do specjalisty, który obejrzy głowę i zleci badania laboratoryjne.
Wzmożone wypadanie włosów możliwe przyczyny
Jeśli od kilku tygodni intensywnie tracimy włosy, powinniśmy zastanowić się nad możliwymi przyczynami. Włosy reagują na wszelkie niekorzystne zmiany zachodzące w naszym organizmie, dlatego gdy zaczynają intensywnie wypadać, zrobiły się szorstkie i matowe warto sprawdzić co jest tego przyczyną.
Włosy mogą intensywnie wypadać z kilku powodów, choćby w następstwie choroby wirusowej (pocovidowe wypadanie włosów), stresu, zaburzeń hormonalnych, niedoboru witamin i mikroelementów, anemii, zmian w diecie, chemioterapii, chorób tarczycy, chorób skóry głowy itd. Pamiętajmy, że włosy zaczniemy tracić dopiero po kilka tygodniach od impulsu. Z tego powodu często trudno nam określić, co może być przyczyną ich wypadania.
Nie możemy zapominać, że jest także łysienie uwarunkowane genetycznie – łysienie androgenowe to przyczyna 60% przypadków łysienia u mężczyzn i 40% u kobiet. W tym przypadku konieczne jest zrobienie badań hormonalnych, takich jak badanie poziomu testosteronu, prolaktyny, DHEA-SO4 i kortyzolu. Badania krwi przy łysieniu androgenowym.
Witaminy i suplementy na wypadające włosy
Reklamy obiecują nam, że zażywanie preparatu X albo Y zahamuje wypadanie włosów i sprawi, że włosy będą gęste i zdrowe. Niestety, nie jest to takie proste. Rzeczywiście, jeśli wypadanie włosów jest spowodowane niedoborem np. biotyny i trafimy z suplementem to problem po kilku tygodniach zniknie. Jednak takie zgadywanie może być długotrwałe i kosztowne – nawet trafiona suplementacja daje widoczne efekty dopiero po 3 miesiącach stosowania. Dlatego pierwszym krokiem do zdrowych i pięknych włosów jest przeprowadzenia badań laboratoryjnych, które pozwolą znaleźć przyczynę problemu i zaplanowanie właściwego leczenia.
Wypadanie włosów – jakie badania krwi zrobić?
Pierwszym krokiem do wyjaśnienia, dlaczego wypadają nam włosy jest wykonanie podstawowych badań krwi. Lekarz zleci w pierwszej kolejności morfologię oraz badania w kierunku anemii (badanie poziomu żelaza, erytrocytów, hemoglobiny i hematokryt) i aktywności tarczycy (TSH, fT3, fT4). Jeśli będzie podejrzewał hormonalne podłoże to zleci nam również badania poziomu hormonów (estradiol, testosteron, androstendion, DHEA-SO4, progesteron, prolaktyna). Przy okazji badania krwi możemy dodatkowo zrobić badanie poziomu witaminy D3 (kalcydiol), B oraz cynku. Ich poziom również ma wpływ na wzrost i wygląd włosów. Jeśli wyniki badań krwi nie pozwolą na ustalenie przyczyny utraty włosów kolejnym krokiem będzie badanie skóry głowy.
Badania skóry głowy przy wypadaniu włosów
Trycholog przeprowadzi komputerowe badanie włosów i skóry głowy. Badanie pozwoli sprawdzić stan łodygi włosa, ocenić ujścia mieszków włosowych i wygląd skóry głowy. Następnie pod mikroskopem oceni stan cebulek włosów pobranych z różnych miejsc na głowie. Może również zlecić w laboratorium ocenę zdjęć mikroskopowych problematycznych rejonów oraz badanie mykologiczne, które pozwoli wykryć ewentualne komórki grzybów. Zakażenie grzybami należącymi do grupy dermatofitów może spowodować utratę włosów. Dzieje się tak ponieważ dermatofity mają powinowactwo do keratyny, która znajduję się między innymi właśnie we włosach. Czynniki sprzyjające zakażeniom skóry głowy to: duża wilgotność i zaburzone warunki lipidowe skóry głowy, zaburzenia immunologiczne, zmiany flory fizjologicznej skóry głowy (np. spowodowane antybiotykoterapią lub nieprawidłową higieną skóry głowy), wyniszczenie organizmu.
Pocovidowe wypadanie włosów
Często pacjenci zgłaszają się z problemem tzw. pocovidowego wypadania włosów. Wzmożone wypadanie włosów po zachorowaniu na COVID-19 pojawia się u 25% pacjentów w 2-3 miesiące po zakażeniu. Prawdopodobnie jest następstwem osłabienia organizmu i stresu związanego z chorobą. W przypadku pocovidowej utraty włosów zalecamy przede wszystkim konsultację medyczną i trychologiczną.
Włosy wypadają intensywniej z różnych powodów, dlatego zanim zaczniemy leczyć problem na własną rękę powinniśmy poznać przyczynę. Diagnostyka pozwoli nam zaoszczędzić zdrowie, dodatkowy stres i pieniądze wydane na nietrafione kuracje z użyciem reklamowanych suplementów. Ponadto, właściwie dobrane leczenie da lepszy i szybszy efekt.
