Choroby przenoszone drogą płciową

Stanowią one grupę chorób zakaźnych oraz pasożytniczych, w których do zakażenia zachodzi na drodze stosunków seksualnych.

W klasyfikacji chorób przenoszonych drogą płciową wyróżnić możemy:

• Infekcje bakteryjne (np. kiła, rzeżączka, chlamydiozy)
• Infekcje wirusowe (np. opryszczka, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby typu B, C)
• Infekcje pasożytnicze (np. rzęsistkowica)
• Infekcje grzybicze

Choroby te stanowią poważny problem społeczny już od wieków, a ze względu na brak objawów w części przebiegających zakażeń, w sposób nieświadomy przyczyniać się możemy do szerzenia tych chorób.

Objawami chorób przenoszonych drogą płciową najczęściej są pojawiające się owrzodzenia, pęcherze, wysypki w okolicy narządów płciowych, uczucie świądu, pieczenia, bolesne oddawanie moczu, zmiana koloru, zapachu, konsystencji naturalnych wydzielin.

Bardzo poważne konsekwencje nieleczonych infekcji obejmują między innymi poronienia, niepłodność, przedwczesne porody, schorzenia u dzieci.

Chlamydia trachomatis

Bakteria wewnątrzkomórkowa odpowiedzialna jest za szereg zespołów objawów, wśród których wymienić można zapalenie spojówek, zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie szyjki macicy, jajników, jajowodów, błony śluzowej macicy, nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej.

W większości przypadków przebiega bezobjawowo, u części kobiet pojawić się mogą niespecyficzne upławy, ropna wydzielina, bóle podbrzusza czy krwawienie między miesiączkami, pieczenie przy oddawaniu moczu, a u mężczyzn wydzielina z cewki moczowej, rzadziej bóle jąder.

Najczęstszym powikłaniem u kobiet jest zapalenie przydatków, a u mężczyzn zapalenie jąder.

Materiałem do badań są: surowica dla określenia przeciwciał lub wymazy z cewki moczowej, szyjki macicy, odbytu, mocz dla PCR.

HIV – wirus odpowiedzialny za zespół nabytego niedoboru odporności: AIDS

Drogi zakażenia obejmują nie tylko kontakty seksualne, ale również kontakt z zakażoną krwią (zakłucie igłą, transfuzje krwi), przeniesienie zakażenia z matki na dziecko.
AIDS określane jest jako dżuma XX/XXI wieku. Szacuje się, że do tej pory jest przyczyną śmierci ponad 30 milionów ludzi.
Po kilku tygodniach od momentu wniknięcia wirusa do organizmu pojawia się tzw. ostry zespół zakażenia. Przebiegać może bezobjawowo lub manifestować się objawami grypopodobnymi: gorączka, ból głowy, osłabienie. Pojawić się może wysypka, owrzodzenia jamy ustnej, narządów płciowych czy bóle mięśni i stawów. Przez kolejne kilka ( czasem kilkanaście lat) człowiek jest nosicielem wirusa, a we krwi można wykryć przeciwciała. Mimo braku objawów klinicznych (faza asymptopatyczna) następuje stopniowe załamywanie się odporności. Obserwować można często uogólnioną limfadenopatię (powiększenie węzłów chłonnych). Z czasem pojawiać się mogą pleśniawki, półpasiec,a chory zmagać się może z gorączką, biegunkami i spadkiem masy ciała. Faza symptomatyczna pojawia się średnio po 10 latach od zakażenia. Do chorób wskazujących na AIDS zaliczamy infekcje oportunistyczne (bakteryjne zapalenia płuc, gruźlicę, grzybice, toksoplazmoza), nowotwory (mięsak Kaposiego, chłoniaki, rak szyjki macicy), objawy ze strony układu nerwowego.

Uwaga: człowiek może być nosicielem wirusa HIV i nie jest to jednoznaczne z zachorowaniem na AIDS!

Diagnostyka HIV obejmuje badania przesiewowe (HIV Ab/Ag Combo) i potwierdzające zakażenie (Western Blot).

HPV – wirus brodawczaka ludzkiego

Wirus ten występuje powszechnie, a odsetek zakażonych osób jest wysoki szczególnie wśród młodych ludzi. Szacuje się, że nawet co druga osoba w populacji przechodzi zakażenie tym wirusem. W wielu przypadkach zakażenia jest bezobjawowe i ustępuje samoistnie.

HPV odpowiedzialny jest za wywoływanie chorób skóry i błon śluzowych. Brodawkowate zmiany w obrębie narządów płciowych nazywane są kłykcinami kończystymi lub brodawkami płciowymi. Pojawiają się najczęściej w obrębie sromu. Są to zmiany łagodne wywołane przez typy HPV niskiego ryzyka, często typ 6,11. Niektóre typy wirusa HPV określane są jako wysokoonkogenne (typ 16 i 18). Oznacza to, iż przypisuje się im dużą rolę w patogenezie raka szyjki macicy.

Treponema pallidum ssp. pallidum – krętek blady

Bakteria odpowiedzialna za kiłę (syphilis). Pierwsze objawy obserwujemy średnio po 3 tygodniach od zakażenia. Dochodzi wówczas do powiększenia okolicznych węzłów chłonnych, a w obrębie narządów płciowych pojawia się zmiana pierwotna w postaci guzka, który ulega owrzodzeniu (wrzód twardy, wrzód Huntera). Kolejne stadium stanowi kiła drugorzędowa (około 8 tygodni od zakażenia), gdzie infekcja przyjmuje charakter uogólniony i manifestuje się wysypką na skórze i błonach śluzowych (osutka kiłowa). W kile trzeciorzędowej guzki kilakowate obecne są w całym organizmie niszcząc tkanki wielu narządów.

Jeżeli do zakażenia dochodzi w życiu płodowym mówimy o kile wrodzonej.

HBV – wirus zapalenia wątroby typu B

Do zakażenia może dojść przy przerwaniu ciągłości skóry (zabiegi kosmetyczne, tatuaże, skażone HBV narzędzia medyczne), drogą krwi (transfuzje), kontaktów seksualnych. Matka nosicielka wirusa może przenieść zakażenie na płód, noworodka.
Wirus HBV znajduje się nie tylko we krwi, ale również w wydzielinach takich jak: sperma, wydzielina pochwowa.

Objawy choroby (o ile występują) są najczęściej niespecyficzne:
Osłabienie, gorączka, bóle mięśni i stawów, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Tylko u części pacjentów pojawia się żółtaczka.

Możliwe następstwa zakażenia HBV:

Ostre zapalenie wątroby (przebieg objawowy lub bezobjawowy)
Przewlekłe zapalenie wątroby
Piorunujące zapalenie wątroby (duża śmiertelność)

Znakomita większość przypadków ostrego zakażenia kończy się całkowitym wyzdrowieniem.
Przewlekłe zapalenie wątroby (około 10% przypadków u osób dorosłych i aż 80-95% wszystkich przypadków wśród niemowląt i noworodków) niesie ze sobą ryzyko następstw w postaci marskości wątroby oraz pierwotnego raka wątroby.

Okres wylęgania wirusa jest różny, trwa od 4 do 12 tygodni. Pierwszym wyznacznikiem zakażenia jest pojawienie się we krwi antygenu HBsAg, który zanika w przeciągu 2-4 miesięcy od pojawienia się objawów chorobowych. Jego przetrwanie powyżej 6 miesięcy świadczy o przewlekłym zapaleniu wątroby. Bezpośrednio po nim pojawia się kolejny antygen HbeAg, obecny przez 3-9 tygodni. Stanowi on marker aktywnej replikacji wirusa.
Pojawiające się przeciwciała w surowicy krwi obejmują:

Anty HBc – IgM to pierwsze przeciwciała, które można oznaczyć , zanikają do 12 miesięcy
Anty HBc- IgG – pojawiają się po anty HBc-IgM i utrzymują się przez lata (nawet przez całe życie)
Anty- Hbe – pojawiają się po zaniku HbeAg
Anty- HBs – pojawiają się po 4-6 miesiącach od zakażanie lub po szczepieniu przeciwko wzw typu B – stanowią wskaźnik odporności

HCV – wirus zapalenia wątroby typu C

Do zakażenia tym wirusem dochodzi przez przetoczenie zakażonej krwi, bezpośredni kontakt zakażonej krwi z uszkodzoną skórą/ śluzówką, nieskutecznie wysterylizowany sprzęt medyczny, kosmetyczny (wykonywanie tatuażu, przekuwanie uszu),kontakty seksualne, przeniesienie wirusa z matki na dziecko podczas porodu.

Ostre zapalenie rozwija się tylko u 10-15% chorych, objawy są zwykle lżejsze niż w przypadku WZW typu B.
Choroba ma przebieg niezwykle podstępny, w 80% przypadków przechodzi w fazę przewlekłą, a czas od momentu zakażenia do manifestacji problemów zdrowotnych może trwać nawet 5-35 lat.
Po tym czasie w wielu przypadkach obserwujemy marskość wątroby, raka wątroby.

Materiał genetyczny wirusa (RNA) można wykryć już kilka dni po zakażeniu, a przeciwciała anty – HCV oznaczyć można po dłuższym czasie.

Wpis przygotowany na podstawie:
– Aldona Dembińska-Kieć, Jerzy W.Naskalski. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej.Urban & Parner. Wroacław 2010
– Mirosława Pietruczuk,Anna Bartoszko-Tyczkowska. Diagnostyka laboratoryjna Poradnik kliniczny.Urban & Partner., Wrocław 2013
– Franciszek Kokot Stefan Kokot. Badania laboratoryjne zakres norm i interpretacja. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2004
– Diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics. Fundacja Rozwoju Diagnostyki Laboratoryjnej, Kraków 2010-2013

Zachęcamy do skorzystania z naszej bogatej oferty badań laboratoryjnych
oraz zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ

Chcesz zapytać o cenę badania?
Zapraszamy na stronę CENY BADAŃ, gdzie proponujemy kilka możliwości kontaktu z nami.

Aby wykonać badania: HIV Combo, WZW, HPV, HCV, chlamydia trachomatis i inne
zapraszamy do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych