Spis treści
Jakie markery nowotworowe warto zrobić
Marker nowotworowy to substancja znajdująca się we krwi, moczu lub tkance ciała. Termin ten może odnosić się do białek, które wytwarzane są zarówno przez zdrowe komórki, jak i komórki nowotworowe, ale również do mutacji, zmian lub wzorców w DNA guza. Wysokie poziomy markerów nowotworowych mogą wskazywać na nowotwór (ale nie muszą).
Niektóre markery nowotworowe są swoiste dla konkretnych lokalizacji nowotworu. Przykład stanowi swoisty antygen sterczowy PSA całkowity (TPSA) – korelowany z gruczołem krokowym. Jego podwyższone stężenie może wskazywać na zapalenie gruczołu krokowego, łagodny rozrost gruczołu krokowego lub nowotwór tego narządu. Często jednak podwyższony wynik danego markera nowotworowego nie wskazuje na konkretną lokalizację guza. Przykładem może być marker CA 125. Najczęściej kojarzony jest on z nowotworem jajnika. Jego podwyższone poziomy obserwujemy jednak również, m.in. w raku piersi, żołądka, chłoniakach nieziarniczych. Markery nowotworowe nie są zatem doskonałe. Często niespecyficzne dla konkretnego nowotworu lub niewystarczająco czułe, by wykryć nawrót choroby. Sama obecność podwyższonych stężeń markerów nowotworowych nie musi zatem świadczyć o obecności nowotworu. W tej sytuacji, konieczne są dodatkowe specjalistyczne badania, aby postawić pełną diagnozę.
Pomimo swoich wad, markery nowotworowe stały się nieodzownym elementem diagnostyki nowotworów. Pomagają w określeniu indywidualnego ryzyka choroby nowotworowej, diagnostyce różnicowej nowotworu, przewidywaniu skutków terapii, prognozowaniu szansy na wyleczenie i określenie przewidywanej długości życia oraz monitorowaniu stanu zdrowia chorego. Markery nowotworowe można również wykorzystać jako badanie przesiewowe, pomagające w prewencji i wczesnym wykrywaniu raka.
Jakie markery nowotworowe warto zrobić – poznaj bliżej te ważne badania z krwi
- CA 125 – białko występujące w większości komórek raka jajnika, które jest wydzielane do krwioobiegu, a więc jego stężenie jest łatwo mierzalne przy użyciu odpowiednich testów laboratoryjnych. CA 125 występuje również w innych nowotworowych i nienowotworowych komórkach organizmu. Podwyższony poziom CA 125 może wystąpić również podczas menstruacji, ciąży, zapalenia narządów miednicy mniejszej czy torbieli jajnika. W interpretacji wyników badań należy być ostrożnym. Wynik CA 125 może być prawidłowy u wielu kobiet we wczesnym stadium raka jajnika, a podwyższony w stanach nienowotworowych lub przy innych nowotworach.
- PSA całkowity (TPSA) – białko wytwarzane przez prawidłowe, jak i nowotworowo zmienione komórki gruczołu krokowego. Jego poziom jest często podwyższony u mężczyzn z rakiem prostaty oraz służy do monitorowania postępu tego nowotworu. Poza rakiem prostaty, łagodne (nie nowotworowe), stany mogą powodować wzrost poziomy TPSA (m.in. zapalenie gruczołu krokowego, łagodny rozrost gruczołu krokowego). Badanie to powinno być wykonywane regularnie u mężczyzn po 50 roku życia. Częstość występowania raka prostaty zwiększa się wraz z wiekiem.
- CA 19-9 – marker nowotworowy korelowanych głównie z nowotworem trzustki. Jednak jego podwyższone poziomy mogą wskazywać na inne rodzaje raka (dróg żółciowych, przełyku, jajnika, jelita grubego, wątrobowokomórkowego) lub nienowotworowych chorób (np. kamienie żółciowe, marskość wątroby). Wysoki poziom markera CA 19-9 może mieć wiele przyczyn, dlatego jest on głównie wykorzystywany w ocenie skuteczności leczenia i rokowania raka trzustki.
Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ
Aby zbadać poziom markerów nowotworowych zapraszamy
do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.
Badania wykonasz bez skierowania, a wyniki odbierzesz wygodnie on-line jeszcze tego samego dnia.
