Badania krwi są szybkim, prostym i małoinwazyjnym sposobem na dostarczenie wielu informacji o naszym organizmie. Regularnie wykonywane pozwalają nam śledzić stan ogólnego samopoczucia fizycznego i psychicznego oraz zrozumieć zmiany zachodzące w naszym ciele. To właśnie w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych możemy podejmować świadome decyzje dotyczące naszego zdrowia.
Spis treści
- 1 Profilaktyka a badania krwi
- 2 Co można wyczytać z badania krwi?
- 3 Kto powinien zrobić badania krwi?
- 4 Jakie badania krwi warto zrobić i co one mówią?
Profilaktyka a badania krwi
Profilaktyczne badania krwi są kluczowym elementem pomagającym zapobiegać wielu poważnym schorzeniom dotykającym ludzi w każdym wieku. Zapewniają one przegląd obecnego stanu zdrowia i pozwalają na wychwycenie potencjalnych nieprawidłowości. Dzięki wczesnemu wykryciu nieprawidłowości, i identyfikacji wielu jednostek chorobowych, mamy możliwość natychmiastowej reakcji i wdrożenia niezbędnego leczenia. W przypadku wielu chorób wczesne leczenie oznacza dla pacjenta lepsze o dobrym rokowania.
Co można wyczytać z badania krwi?
Badania krwi to jedne z najczęściej wykonywanych rodzajów badań diagnostycznych. Z perspektywy pacjenta przeprowadzenie badania polega na pobraniu krwi żylnej przez pielęgniarkę, więc zajmuje niewiele czasu. Natomiast informacje, które możemy uzyskać z interpretacji wyników pozwalają na:
- ocenę ogólnego stanu zdrowia,
- zweryfikowanie występowania infekcji,
- ocenę pracy wielu kluczowych narządów i gruczołów (np. wątroby, nerek, tarczycy, serca),
- określenie ryzyka wystąpienia wielu chorób (np. cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia, nowotworów, niedokrwistości).
Kto powinien zrobić badania krwi?
Profilaktyczne badania krwi zaleca się wykonywać co najmniej raz do roku, wraz z innymi badaniami fizykalnymi. W zależności od wieku, płci (a czasem wykonywanego zawodu), zalecane badania profilaktyczne mogą się różnić. Przykładowo mężczyźni po 50 roku życia, powinni raz do roku wykonać kontrolne oznaczenie stężenia tPSA. Osoba mająca kontakt z pacjentami/materiałem zakaźnym częściej badać się w kierunku chorób zakaźnych m.in.: HIV, HCV, HBV.
Dużą wagę do profilaktyki powinny przywiązywać zwłaszcza osoby po 40 roku życia oraz osoby prowadzące niezdrowy tryb życia (dieta, palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej), mające dodatni wywiad rodzinny lub cierpiące na choroby przewlekłe (np. cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość) czy odczuwające przykładowe objawy:
- uczucie niepokoju, zmęczenie, osłabienie, spadek kondycji,
- częste rozdrażnienie, zdenerwowanie,
- wypadanie włosów, osłabienie paznokci, pogorszenie cery,
- nagłe wahania wagi (spadek lub przyrost wagi, przy niezmienionej diecie i aktywności),
- częste bóle głowy.
Jakie badania krwi warto zrobić i co one mówią?
Morfologia krwi
Morfologia pozwala na ilościową i jakościową ocenę elementów występujących we krwi: czerwonych krwinek, białych krwinek (do których zaliczamy: monocyty, limfocyty, neutrofile, eozynofile i bazofile) oraz płytek krwi. Badanie pogląd na ogólny stan organizmu, określa występowania w nim stanów zapalnych czy infekcji. Jest tez kluczowe w wykrywaniu, różnicowaniu i kontrolowaniu przebiegu leczenia niedokrwistości oraz innych chorób krwi.
Lipidogram
Jak sama nazwa wskazuje, lipidogram obrazuje stan gospodarki lipidowej (tłuszczowej) organizmu. W skład panelu wchodzą: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL oraz trójglicerydy. „Dobry” cholesterol, czyli cholesterol HDL transportuje tłuszcze zawarte we krwi do wątroby, która je rozkłada. Natomiast „zły” cholesterol LDL w nadmiarze może powodować powstawanie blaszek miażdżycowych, zwiększając ryzyko chorób serca. Nieprawidłowe wyniki badań mogą zaalarmować o chorobach nerek, wątroby, tarczycy, trzustki, chorobach genetycznych dotykających gospodarkę tłuszczową czy cukrzycy.
Glukoza na czczo
Glukoza jest transportowana przez krew do wszystkich komórek organizmu, stanowiąc ich główne źródło energii. Podwyższony poziom glukozy zwykle wskazuje na cukrzycę, która nieleczona prowadzi do poważnych powikłań dotykających czynności wielu narządów m.in.: serca, oczu, nerek, nerwów, naczyń krwionośnych.
Jonogram
Jonogram polega na oznaczeniu jonów w surowicy krwi. Zwykle są to jony sodu, potasu i chloru, ale warto poszerzyć diagnostykę o jony fosforanowe magnez oraz wapń. Jonogram pozwala określić funkcjonowanie gospodarki wodno-elektrolitowej, która jest niezwykle istotna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Próby wątrobowe
Badania czynności wątroby uwzględniają badania poziomu bilirubiny i enzymów produkowanych przez wątrobę: AST, ALT, GGTP, ALP. Te oznaczenia pozwalają sprawdzić ogólny stan i funkcje wątroby, pomagają również w diagnozie chorób wątroby i skuteczności leczenia. Wątroba pełni wiele istotnych funkcji w organizmie – detoksykacyjną, metaboliczną, filtracyjną oraz magazynującą. Wiele chorób wrodzonych dotyka ten narząd, jest on też stale narażony na różnego typu uszkodzenia m.in.: zatrucia (również alkoholem), pasożyty czy infekcje wirusowe co powoduje poważne konsekwencje: niewydolność wątroby, nowotwory, niedrożności kanałów żółciowych. Choroby wątroby stanowią poważny problem społeczny, nie dają one objawów aż do bardzo zaawansowanego stadium choroby.
Mocznik, kwas moczowy, kreatynina
Te trzy produkty metabolizmu azotowego, eliminowane głównie przez nerki, pozwalają więc na diagnostykę funkcji tego narządu. Bardzo przydatnym badaniem funkcji nerek, o mniejszej inwazyjności niż badanie krwi jest badanie ogólne moczu. Daje wiele przydatnych informacji nie tylko o nerkach ale pośrednio również o innych narządach i układach.
Trójka tarczycowa
Panel tarczycowy (TSH, fT3, fT4) sprawdza jak dobrze tarczyca reaguje i produkuje niektóre hormony. Trójjodotyronina (T3) wraz z tyroksyną (T4) regulują tętno, temperaturę ciała i metabolizm. TSH – hormon stymulujący tarczycę, pomaga regulować poziom hormonów uwalnianych przez ten gruczoł.
CRP – białko C-reaktywne
CRP jest białkiem ostrej fazy, wykrywanym podczas trwania stanu zapalnego. Jest kluczowym markerem w wykrywaniu i diagnostyce stanu zapalnego. Podwyższony poziom CRP obserwujemy w chorobach zapalnych, infekcjach, zawale sercowym, chorobach reumatycznych.
Wszystkie badania możesz zamówić w naszym e-sklepie. Zamówione badania zrealizujesz w dowolny Punkcie Pobrań
