Badanie witamin
Badanie witamin, czyli oznaczenie poziomu ich stężenia w organizmie. Witaminy to grupa związków pełniących różnorodne role w organizmie, niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania. Źródłem witamin jest z pewnością przyjmowane przez nas pożywienie, a poszczególne pokarmy różnią się zawartością tych składników odżywczych, stąd warto zwrócić uwagę na produkty będące szczególnie bogatym źródłem witamin. Znaczącą rolę w pozyskiwaniu witamin odgrywa na pewno także flora bakteryjna jelit.
Awitaminoza
schorzenie spowodowane brakiem jednej lub więcej witamin w organizmie, związane głównie z niedoborem witamin w diecie (nierzadko u alkoholików), zespołami złego wchłaniania czy ciężkimi chorobami wątroby.
Hipowitaminoza
pojęcie oznaczające niedobór witamin w organizmie.
- Hipowitaminoza pierwotna – jako następstwo niewłaściwej diety
- Hipowitaminoza wtórna – jako następstwo zaburzeń wchłaniania witamin, zwiększonego zapotrzebowania na te składniki w przebiegu niektórych chorób, wystąpić może także w przebiegu ciąży
Hiperwitaminoza
pojęcie oznaczające nadmiar witamin w organizmie. Znaczenie kliniczne ma głównie nadmierna podaż witamin A i E. Sprzyja jej powszechny dostęp do suplementów witaminowych.
Zaburzenia ilości witamin w naszym organizmie z całą pewnością mogą mieć różnorodne przyczyny i towarzyszyć wielu schorzeniom, stąd też ich oznaczenie jest często badaniem pomocnym w procesie diagnostycznym.
Badanie witamin – charakterystyka podstawowych witamin
Poniżej znajdują się krótkie charakterystyki podstawowych witamin, obejmujące ich przykładową rolę, skutki niedoboru i nadmiaru oraz źródła w pożywieniu:
Witamina A (retinol)
Rola: z pewnością działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, udział w procesie prawidłowego widzenia, utrzymywanie odpowiedniego stanu skóry, wzmocnienie układu immunologicznego
Wskazania do oznaczania (badanie witaminy A): zespoły złego wchłaniania, ślepota zmierzchowa, pozajelitowe leczenie substytucyjne
Niedobór: niedowidzenie o zmierzchu, suchość spojówek, łamliwość włosów i paznokci, łuszczenie się skóry, spowolnienie wzrostu u dzieci
Nadmiar: drażliwość, suchość i świąd skóry, zaburzenia żołądkowo –jelitowe, powiększenie wątroby i śledziony
Źródło: wątroba, jaja, masło, mleko, tran
Witamina B 1 (tiamina)
Rola: prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, wspomaganie pracy układu sercowo –naczyniowego, metabolizm aminokwasów i węglowodanów
Wskazania do oznaczania (badanie witaminy B1) przede wszystkim zaburzenia neurologiczne
Niedobór: brak apetytu, zaburzenia czynności układu nerwowego, drażliwość, trudności z koncentracją
Nadmiar: na pewno osłabienie, poty, drżenie mięśni, zaburzenia akcji serca
Źródło: produkty zbożowe, drożdże, jarzyny strąkowe,mięso
Witamina B 2 (ryboflawina)
Rola: prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych, narządu wzroku, tworzenie związków wysokoenergetycznych, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz układu odpornościowego
Niedobór: zajady w kącikach ust, zapalenie skóry, zapalenie języka, zapalenie spojówek, wypadanie włosów
Nadmiar: nudności, wymioty
Źródło: wątroba, ryby, mleko, ziarna zbóż, marchew, szpinak
Witamina B 3 (niacyna, witamina PP)
Rola: udział w tworzeniu krwinek czerwonych, regulacja poziomu cholesterolu, rozszerzenie naczyń krwionośnych
Niedobór: prowadzić może do rozwoju pelagry – osłabienie, biegunka, szorstka skóra, zapalenie skóry, otępienie
Nadmiar: na pewno dolegliwości skórne, zaburzenia rytmu serca, uszkodzeni wątroby
Źródło: ryby, mięso
Witamina B 5 (kwas pantotenowy)
Rola: uczestniczy w wielu przemianach metabolicznych, w syntezie hormonów, tworzeniu przeciwciał, regeneracji komórek skóry i błon śluzowych
Niedobór: drażliwość, zmęczenie, osłabienie, bóle i sztywność stawów, pękanie skóry w kącikach ust, zaburzenia ze strony układu trawiennego, zmiany skórne
Nadmiar: może wywołać biegunki
Źródło: wątroba, ryby, otręby pszenne
Witamina B 6 (pirydoksyna)
Rola: przemiany białek, węglowodanów i lipidów, uczestniczy w syntezie serotoniny i adrenaliny wpływając tym samym na funkcjonowanie układu nerwowego, wywiera wpływ na ciśnienie krwi oraz pracę serca
Niedobór: z pewnością nadpobudliwość nerwowa, zmiany skórne, bezsenność, niedokrwistość, drętwienie rąk i stóp
Nadmiar: zaburzenia neurologiczne
Źródło: ziemniaki, mięso, wzbogacone płatki zbożowe
Witamina B 12 (kobalamina)
Rola: wraz z kwasem foliowym odgrywa znaczącą rolę w tworzeniu krwinek czerwonych, uczestniczy w syntezie kwasów nukleinowych, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i przewodu pokarmowego
Wskazania do oznaczania (badanie witaminy B12): niedokrwistość megaloblastyczna, zespoły złego wchłaniania, powrózkowe zwyrodnienie rdzenia
Niedobór: zmęczenie, osłabienie, niedokrwistość , zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego oraz układu nerwowego
Nadmiar: długotrwałe stosowanie bardzo dużych dawek może wywołać objawy uczuleniowe
Źródło: mięso, ryby, mleko, jaja
Witamina D 3
Rola: witamina D uczestniczy w regulowaniu gospodarki wapniowo – fosforanowej i w procesie mineralizacji kości, ponadto wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu mięśniowego, nerwowego, wzmacnia także system immunologiczny. Niedobór witaminy D może być przyczyną krzywicy u dzieci i osteomalacji u osób dorosłych.
Wskazania do oznaczania D3 (badanie witaminy D3): podejrzenie zaburzeń przemiany witaminy D, diagnostyka różnicowa hiperkalcemii niejasnego pochodzenia
Wartości obniżone mogą towarzyszyć następującym stanom: ciężki niedobór witaminy D, zespół nerczycowy, niewydolność nerek, krzywica, niedoczynność przytarczyc, nadczynność tarczycy i inne.
Wartości podwyższone mogą towarzyszyć następującym stanom: niewielki niedobór witaminy D (kompensacja), egzogenna podaż substratu – po rozpoczęciu leczenia niedoboru tej witaminy, pierwotna nadczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy i inne.
Źródło: W przeważającym stopniu witamina D3 powstaje w skórze pod wpływem promieniowania UV. W niewielkim odsetku dostarczana jest wraz z pożywieniem (ryby, mleko, żółtka jaj)
Witamina E – tokoferol
Rola: silny antyoksydant, chroniący przed działaniem wolnych rodników, hamuje przedwczesny rozpad krwinek czerwonych, przeciwdziała tworzeniu się blaszki miażdżycowej
Niedobór: zaburzenia płodności (zwłaszcza u mężczyzn), niedokrwistość , osłabienie mięśni, zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Nadmiar: bóle głowy, osłabienie mięśni, zaburzenia widzenia
Źródło: oleje roślinne, produkty zbożowe, orzechy, ryby
Witamina H (biotyna)
Rola: wpływa na prawidłowy stan skóry i włosów, uczestniczy w metabolizmie tłuszczów i węglowodanów, stabilizuje poziom glukozy we krwi, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego
Niedobór: łuszczycowe zmiany skórne, wypadanie włosów bóle mięśniowe, osłabienie, podwyższony poziom cholesterolu
Nadmiar: nie stwierdzono
Źródło: wątróbka, mąka sojowa, żółtka jaj, orzechy, grzyby
Witamina K 1
Rola: witamina ta na pewno niezbędna jest w tworzeniu czynników krzepliwości krwi, zapobiega krwawieniom wewnętrznym i krwotokom, wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, hamuje rozwój niektórych nowotworów
Niedobór: słaba krzepliwość krwi, problemy z gojeniem się ran, zwiększona podatność na krwotoki, trudności w mineralizacji kości
Nadmiar: z pewnością uczucie gorąca, poty, niedokrwistość
Źródło: wytwarzana przez florę jelitową oraz zawarta w produktach takich jak rośliny zielone, olej sojowy, awokado
Uwaga: powyższe charakterystyki mają jedynie charakter przeglądowy, mający na celu zwrócenie uwagi na szeroką rolę jaką pełnią w organizmie człowieka witaminy. Nie należy na ich podstawie, bez konsultacji z lekarzem, podejmować decyzji o rozpoczęciu bądź zaprzestaniu suplementacji witaminami.
Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ
Chcesz zapytać o cenę badania?
Zapraszamy na stronę CENY BADAŃ, gdzie proponujemy kilka możliwości kontaktu z nami.
Aby wykonać badanie witamin zapraszamy do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.