Spis treści
Borelioza – badania
Borelioza – badania diagnostyczne w kierunku wykrycia boreliozy. Kleszcze są pasożytami zewnętrznymi wielu kręgowców. Przechodząc przez poszczególne stadia larwalne (larwa, nimfa) przeobrażają się w postaci dorosłe – imago. Wykazują dużą odporność na niekorzystne warunki środowiskowe, co w połączeniu z dużą płodnością sprawia, że populacja tych roztoczy jest niezwykle duża.
Ich duże skupienie obserwujemy w lasach, parkach, na łąkach, w miejscach wilgotnych – nad brzegami jezior, rzek. Przebywanie w tych obszarach, zwłaszcza latem, zwiększa ryzyko, że to właśnie człowiek stanie się żywicielem tego pasożyta. Zagrożeniem jest dla nas ich zdolność do przenoszenia licznych drobnoustrojów. Ich rezerwuarem mogą być dzikie zwierzęta, a kleszcze żywiące się krwią tych zwierząt stają się źródłem zakażenia.
Kleszcze są wektorami krętków Borrelia odpowiedzialnych za boreliozę. Borelioza, zwana także chorobą z Lyme stanowi chorobę zakaźną przenoszoną głównie przez gatunek Borrelia burgorferi. Szacuje się, że bakterią zakażonych być może nawet 30% kleszczy. Nie zawsze początek choroby manifestuje się objawami klinicznymi, co może uśpić naszą czujność i wpłynąć na decyzję dotyczącą przeprowadzenia badań. Pamiętać jednak należy, że im wcześniej zostanie postawiona diagnoza i wdrożone leczenie, tym mniejsze ryzyko powikłań wynikających z zakażenia.
Obraz kliniczny boreliozy
Stadium I: rozwija się w ciągu dwóch, trzech tygodni; pojawia się zaczerwienie skóry w miejscu ukąszenia zwiększające się obwodowo z upływem dni (rumień wędrujący), osłabienie, bóle mięśniowe, dreszcze, gorączka – objawy grypopodobne, rzadziej – naciek limfocytarny
Stadium II: kilka tygodni / miesięcy po ukąszeniu pojawić się mogą objawy neurologiczne: bóle głowy, sztywność karku, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, zapalenie mózgu, bóle korzeniowe, porażenia nerwów obwodowych twarzy, zapalenie stawów, rzadziej zaburzenia rytmu serca czy kardiomiopatia
Stadium III: może rozwijać się latami, odpowiada przewlekłej boreliozie, charakterystyczne są przewlekłe zapalenia stawów, bóle mięśni, stawów, zaburzenia neurologiczne obejmujące niedowłady, zaburzenia koncentracji, pamięci, a nawet zmiany osobowości. Zmiany zanikowe skóry dotyczą obszaru kończyn i przejawiają się ścieńczeniem skóry z prześwitującymi naczyniami krwionośnymi
Borelioza badania – jakie testy wykonać?
W ramach diagnostyki serologicznej zalecane jest dwustopniowe przeprowadzenie badań. Pierwszy test, który w naszym laboratorium wykonujemy metodą chemiluminescencji immunologicznej CLIA, cechuje się wysoką czułością i pozwala na stwierdzenie obecności przeciwciał klasy IgM oraz IgG. Negatywny wynik testu nie daje wskazań do przeprowadzenia testu drugiego, cechującego się wysoką specyficznością.
UWAGA! Brak przeciwciał nie wyklucza zakażenia! Pobranie materiału mogło nastąpić we wczesnej fazie zakażenia, kiedy przeciwciała nie zostały jeszcze wytworzone (okienko serologiczne od 4 do 6 tyg.).
Wątpliwy lub dodatni wynik testu należy potwierdzić drugim testem, którym zwykle jest EUROLINE RN-AT (Western – Blot). W teście tym wykorzystuje się membrany, na których utrwalone zostały antygeny wspólne dla wszystkich lub specyficzne dla poszczególnych gatunków Borrelia:
- Antygeny VIsE Bv
- Antygeny p41 i p39
- Wysoko oczyszczone rekombinowane, wysoko specyficzne dimeryczne antygeny OspC (p25) z Borrelia afzelii ( OspC – adv Ba), Borrelia burgdorferi (OspC – adv Bb), Borrelia garinii (OspC – adv Bg) oraz Borrelia spielmanii (OspC – adv Bsp)
- Wysoko oczyszczone rekombinowane antygeny VIsE z Borrelia afzelii ( VIsE Ba), Borrelia burgdorferi (VIsE Bb), Borrelia garinii (VIsE Bg)
- Lipidy z Borrelia afzelii ( lipid Ba), Borrelia burgdorferi ( lipid Bb)
- p83
- p41 i p39
- wysoko specyficzne rekombinowane, dimeryczne OspC (p25) z różnych odmian Borrelia
- p58, p21, p20, p19, p18
Oddzielne testy pozwalają na wykrycie w surowicy przeciwciał klasy IgM oraz IgG.
Diagnostyka laboratoryjna – wartości referencyjne
Wartości referencyjne dla testu przesiewowego
w klasie IgG < 10 AU/ml – ujemny
10.1 do 15 AU/ml – wątpliwy
≥ 15 AU/ml – dodatni
w klasie IgM < 18 AU/ml – ujemny
18.1 do 22 AU/ml – wątpliwy
≥ 22 AU/ml – dodatni
Do interpretacji wyniku testu potwierdzenia Euroline RN-AT brane są pod uwagę następujące antygeny:
| Euroline RN-AT w klasie IgG | Euroline RN-AT-adv w klasie IgM |
| VlsE Ba | VlsE Bb |
| VlsE Bb | p41 |
| VlsE Bg | p39 |
| Lipid Ba | OspC-adv Ba |
| Lipid Bb | OspC-adv Bb |
| p83 | OspC-adv Bg |
| p39 | OspC-adv Bsp |
| OspC | |
| p58 | |
| p21 | |
| p20 | |
| p19 | |
| p18 |
Ekstrakty antygenów oczyszczone, rekombinowane i wysokospecyficzne dimeryczne pochodzą od czterech genogatunków borrelii (burgdoferi, afzelii, garini oraz spielmanii).
Testy Euroline RN-AT i RN-AT-adv są wysokospecyficznymi testami i wykazują dużą wykrywalność dla wszystkich krętków borrelii (obecnie powszechnych 4 genogatunków).
Wpis przygotowany na podstawie:
– Aldona Dembińska-Kieć, Jerzy W.Naskalski. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej.Urban & Parner. Wroacław 2010
– Mirosława Pietruczuk,Anna Bartoszko-Tyczkowska. Diagnostyka laboratoryjna Poradnik kliniczny.Urban & Partner., Wrocław 2013
– Franciszek Kokot Stefan Kokot. Badania laboratoryjne zakres norm i interpretacja. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2004
– Diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics. Fundacja Rozwoju Diagnostyki Laboratoryjnej, Kraków 2010-2013
Zapraszamy do subskrypcji naszego kanału na www.youtube.com -> SUBSKRYBUJ
Chcesz zapytać o cenę badania?
Zapraszamy na stronę CENY BADAŃ, gdzie proponujemy kilka możliwości kontaktu z nami.
Aby wykonać badania w kierunku boreliozy zapraszamy
do najbliższego punktu pobrań Śląskich Laboratoriów Analitycznych.
Dedykowany pakiet badań diagnostyki boreliozy kupisz również w naszym e-sklepie.
