Choroby cywilizacyjne, jak sama nazwa wskazuje pojawiły się wraz z rozwojem cywilizacji i wzrostem uprzemysłowienia. Rozwój przemysłu wpłynął negatywnie na środowisko naturalne oraz na naszą codzienną aktywność. Oddychamy zanieczyszczonym powietrzem, jesteśmy mniej aktywni fizycznie niż nasi pradziadkowie, za to jesteśmy dużo bardziej zestresowani i jemy bardziej przetworzoną żywność – te czynniki wpływają negatywnie na nasze zdrowie i w konsekwencji mogą prowadzić do wystąpienia poważnych schorzeń takich jak nowotwory czy cukrzyca.
Szacuje się, że choroby cywilizacyjne mogą być przyczyną nawet 80% przedwczesnych zgonów.[1] Zdecydowanie dominują wśród nich choroby układu krążenia oraz nowotwory. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest to 16 mln zgonów rocznie.[2] Problem chorób cywilizacyjnych jest globalny, jednak to my, mieszkańcy krajów wysokorozwiniętych jesteśmy na nie najbardziej narażeni.
Spis treści
Najczęściej występujące choroby cywilizacyjne
- Otyłość,
- choroby układu krążenia,
- cukrzyca i choroby metaboliczne,
- choroby nowotworowe,
- choroby układu oddechowego i pokarmowego,
- depresja,
- alkoholizm,
- choroby neurodegeneracyjne,
- alergie,
- próchnica i związane z nią następcze zakażenia bakteryjne,
- choroby autoimmunologiczne.
Choroby cywilizacyjne przyczyny
Najczęściej wymieniane przez lekarzy przyczyny występowania chorób cywilizacyjnych to
- niska aktywność fizyczna i siedzący tryb życia,
- monotonna, źle zbilansowana dieta, oparta o przetworzone jedzenie obfite w cukry proste i tłuszcze nasycone,
- palenie tytoniu,
- nadużywanie alkoholu,
- obciążenia genetyczne,
- zanieczyszczenie środowiska i hałas.
O ile na zanieczyszczenie środowiska czy obciążenia genetyczne sami niewiele możemy poradzić, to o aktywności fizycznej i o tym, co zjadamy decydujemy sami.
Jak zapobiegać chorobom cywilizacyjnym
By zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych powinniśmy prowadzić higieniczny tryb życia. Co to właściwie znaczy? Na higieniczny tryb życia składają się przede wszystkim aktywność fizyczna, zbilansowana dieta i wypoczynek. Regularny wysiłek wpływa nie tylko na obniżenie ryzyka otyłości i nadciśnienia, ale również depresji i raka jelita grubego. Dlatego bądźmy aktywni, na początek wystarczą codzienne spacery. Wystarczy codzienny, 30 minutowy, energiczny spacer, by ryzyko wystąpienia zawału serca spadło o 27%![3]
Właściwa, zdrowa dieta to przede wszystkim unikanie gotowego, przetworzonego jedzenia oraz regularne, różnorodne posiłki bogate w warzywa i owoce. Do picia polecamy przede wszystkim wodę – świetnie gasi pragnienie, nie ma szkodliwych cukrów i nie wypłukuje z organizmu minerałów jak kawa czy herbata. Do wypoczynku, chyba nikogo zachęcać nie musimy. Pamiętajcie jednak, by wypoczynek by regularny, zarwanej nocy nie da się odespać później.
PRZECZYTAJ 👉 Dieta a choroby nowotworowe
Choroby cywilizacyjne badania profilaktyczne
Najłatwiejszym do pomiaru czynnikiem jest nasza waga – im wyższa, tym gorzej dla naszego zdrowia, oraz obwód talii. Prawidłowy obwód talii dla kobiet to poniżej 80 cm, a dla mężczyzn poniżej 94 cm. Kolejnym badaniem, które możemy wykonać w niemalże każdej aptece jest pomiar ciśnienia tętniczego. Prawidłowe spoczynkowe ciśnienie tętnicze powinno być nie wyższe niż 140/90 mm Hg a prawidłowy spoczynkowy rytm serca to 60-100 uderzeń na minutę. Kluczowym czynnikiem profilaktyki chorób cywilizacyjnych, o którym często zapominamy, są badania laboratoryjne. Profilaktyczne badania pozwalają wykrycie choroby na wczesnym etapie. Odpowiednio wcześnie wdrożone leczenie jest skuteczniejsze, dlatego raz w roku warto zrobić przynajmniej morfologię, ogólne badanie moczu.
Jakie badania krwi wykonać w laboratorium?
W przypadku zagrożenia chorobami układu krążenia rekomendowane badania to przede wszystkim lipidogram oraz jonogram. Ponadto rekomendowane jest wykonanie badania poziomu glukozy, kreatyniny, AST, magnezu, CK-MB, TSH i CRP. Te badania wykonasz w ramach Pakietu Sercowego w naszych laboratoriach. Badania w kierunku występowania cukrzycy to przede wszystkim badanie poziomu glukozy na czczo, insuliny, hemoglobiny glikowanej (HbA1c) oraz HOMA-IR . W późniejszym etapie diagnostyki niezbędnym może się okazać badanie tolerancji glukozy potocznie nazywane krzywą cukrową.
Czytaj więcej na temat diagnostyki cukrzycy
Jeśli nie wiesz jakie badania powinieneś wykonać skorzystaj z naszego konfiguratora badań lub skorzystaj z pakietów badań choroby cywilizacyjne, które zostały opracowane przez naszych specjalistów pod kątem diagnostyki chorób serca, cukrzycy i najczęściej występujących nowotworów. Jeśli nadal masz wątpliwości zadzwoń do nas, odpowiemy na wszystkie pytania.
[1] prof. dr Z. Kopański, Choroby cywilizacyjne i ich prewencja, w Journal of Clinical Healthcare 1(2014) https://scholar.googleusercontent.com/scholar?q=cache:RmF0BiuOroAJ:scholar.google.com/+choroby+cywilizacyjne+przyczyny&hl=pl&as_sdt=0,5&as_vis=1
[2] Dane WHO za 2014 rok
[3] https://krokdozdrowia.com/spacer-30-minut-strone-zdrowia/
