Helicobacter pylori to jeden z najbardziej rozpowszechnionych patogenów. Ta bakteria bytująca w błonie śluzowej żołądka (najczęściej w końcowym jego fragmencie, czyli odźwierniku) , jest przyczyną ok. 80% przypadków zachorowań na wrzody żołądka i dwunastnicy. Ponadto jest czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na gruczolakoraka żołądka. Nawet 40-60 % Polaków jest zakażonych bakterią H. pylori, ale tylko co dziesiąty ma objawy zakażenia. Jak wykryć Helicobacter pylori i jak wyleczyć zakażenie?               

1. pylori to gram-ujemna bakteria o spiralnym kształcie, mająca charakterystyczne witki. Dzięki tym witkom bakteria może się poruszać w płynnym środowisku np. wewnątrz żołądka oraz poruszać się wgłąb błony śluzowej. Nosicielem może być zarówno osoba dorosła jak i dziecko.

Helicobacter pylori czy można kogoś zarazić?

Bateria przenosi się zwykle z człowieka na człowieka, najczęściej drogą oralno-oralną i oralno-fekalną. Inną drogą zakażenia jest skażone jedzenie – H. pylori może krótko przetrwać nawet w warunkach chłodniczych, w lodówce. Profikatyka H.pylori polega na właściwej higienie – bezwzględnie należy pamiętać o myciu rąk, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety oraz przed jakimkolwiek kontaktem z jedzeniem; a także o dokładnym myciu warzyw i owoców.

Jakie są objawy zakażenia H. pylori?

Objawy zakażenia ma zaledwie 10% nosicieli.

Często występujące objawy zakażenia H. pylori. to:

• zgaga,
• refluks i odbijanie,
• wzdęcia,
• niestrawność,
• nudności i wymioty,
• bóle brzucha, często umiejscowione w nadbrzuszu,
• biegunka,
• brak apetytu i chudnięcie,
• gorączka występuje rzadko

Rzadziej obserwujemy nieklasyczne objawy zakażenia takie, jak:

• nieprzyjemny zapach z ust,
• gorzki posmak w ustach,
• zmiany skórne.

Jakie badania na Helicobacter pylori?

Zakażenie H. pylori możemy potwierdzić badaniem z krwi lub z próbki kału.

Badanie z krwi pozwala na identyfikację przeciwciał^[1] swoistych dla bakterii Helicobacter pylori (przeciwciał anty-H. pylori). Przeciwciała są produkowane w wyniku humoralnej odpowiedzi układu odpornościowego na kontakt z patogenem. Jeśli pacjent jest zakażony H. pylori, to w jego krwi będziemy mogli znaleźć typowe przeciwciała wczesnej fazy IgA lub/i IgM. U pacjenta, który był zakażony, ale został wyleczony stwierdzimy obecność przeciwciał IgG i jednocześnie brak przeciwciał IgA i IgM. Innym badaniem nieinwazyjnym stosowanym w diagnostyce jest test oddechowy, który wykrywa produkty działania ureazy bakteryjnej po podaniu doustnie roztworu ze znakowanym mocznikiem.

Badania inwazyjne (wymagające endoskopii i biopsji):

1. Badanie histologiczne wycinka błony śluzowej
2. W diagnostyce zakażenia H. Pylori wykorzystuje się również test ureazowy, który wykrywa działanie ureazy – enzymu, który ta bakteria wykorzystuje do funkcjonowania w kwaśnym środowisku jakim jest żołądek.

Helicobacter pylori p/c IgA (ilościowo)

Helicobacter pylori p/c IgG (ilościowo)

Helicobacter pylori p/c IgM (ilościowo)

Badanie kału met. Clia jest rekomendowanym przy podejrzeniu zakażenia, także u dzieci, ze względu na swoją nieinwazyjność oraz wysoką swoistość kliniczną^[2] 98,6% i czułość kliniczna^[3] na poziomie 95,5%.

Jak przebiega leczenie Helicobacter pylori?

Obecnie stosuje się kilka schematów leczenia H. pylori. Każdy wymaga podania pacjentowi kombinacji antybiotyków, zwykle przez okres 10-14 dni. Po tym czasie powinna nastąpić poprawa.

Jeśli po zakończeniu leczenia objawy będą się utrzymywać, to po upływie ok. 1 miesiąca pacjent powinien zrobić kontrolne badanie kału na obecność bakterii H. pylori.

Czego nie można jeść przy Helicobacter pylori?

Ponieważ zakażenie H. pylori daje objawy ze strony układu pokarmowego pacjent powinien unikać pewnych pokarmów, które mogłyby obciążyć układ trawienny i nasilić objawy. Są to m.in. alkohol, mocna kawa i herbata, napoje gazowane, potrawy smażone (zwłaszcza mięso), mocne wywary mięsne i warzywne, tłuste mięso, potrawy konserwowe, ostre przyprawy, warzywa kapustne i strączkowe oraz słodycze. Podczas leczenia lepiej unikać razowego, wysokobłonnikowego pieczywa.

Dieta wskazana przy h. pylori

Przede wszystkim, żeby nie obciążać żołądka, wskazane jest częstsze jedzenie, mniejszych porcji – 5-6 posiłków. Chory może jeść chude, najlepiej gotowane mięso (ryby, indyk, królik), jajka oraz chudy nabiał (twaróg, zsiadłe mleko i słodka śmietana). Wskazane są również owoce, gotowane warzywa oraz zdrowe oleje – olej lniany, oliwa, olej z zarodków pszennych. Pieczywo jest wskazane tylko białe o niskiej zawartości błonnika, pszenne na zmianę z żytnim. Pić można rozcieńczone wodą soki, kompoty, kawę zbożową, słabą herbatę, herbatki owocowe i ziołowe.

Wskazane jest codzienne picie roztworu mielonego siemienia lnianego – 1 łyżkę siemienia zalewamy 50-100 ml gorącej, ale nie wrzącej wody, i pijemy po ostygnięciu. Taki napój „powleka filmem ochronnym” ściany żołądka i jelit blokując przyleganie do nich bakterii H. pylori.

Czy zakażenie H. pylori może wrócić?

U 1% wyleczonych pacjentów w ciągu roku dojdzie do ponownego zakażenie H. pylori.

^[1] Przeciwciała to wyspecjalizowane białka produkowane przez układ odpornościowy człowieka w wyniku kontaktu z patogenem. Specyficzne przeciwciała to przeciwciała typowe dla wybranego patogenu, “dopasowane” do niego.

^[2] Zdolność testu do prawidłowego wykluczenia osób bez zakażenia tym konkretnym patogenem.

^[3] Zdolność testu do prawidłowej identyfikacji pacjentów z zakażeniem tym konkretnym patogenem.